Het onderzoek van de AFM richtte zich op beschikbare premieregelingen die verzekeraars aanbieden. Daarbij staat de premie vast, maar is de opbrengst onzeker. Die regeling wint aan populariteit, omdat de kosten voor werkgevers en werknemers vooraf duidelijk zijn.
Voor de opbrengst voor de deelnemers geldt die duidelijkheid niet. Sterker nog, de afgelopen jaren werd die opbrengst steevast te hoog voorgerekend door de verzekeraars. ,,We keken of de voorgespiegelde pensioenen wel realistisch waren'', zegt een woordvoerder van de AFM. ,,En het bleek dat de verschillen soms wel erg groot waren tussen wat werd voorgerekend en wat er uiteindelijk voor pensioen beschikbaar was.''
De verschillen hebben twee belangrijke oorzaken. Enerzijds rekenden verzekeraars met een te hoge rente, namelijk de wettelijke rekenrente. Die ligt rond de drie procent. De werkelijke rente is nu rond de 1,7 procent. De rendementen waren daardoor op papier hoger dan ze in werkelijkheid waren. Anderzijds rekenden de verzekeraars met een te lage levensverwachting. Hoe langer iemand leeft hoe minder pensioen per jaar. De pot moet dan over meer jaren worden uitgesmeerd.
De verzekeraars erkennen het probleem en hebben inmiddels maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. Daardoor zijn de beloofde pensioenen op het Upo van 2016, het jaarlijkse pensioenoverzicht dat iedere deelnemer krijgt thuisgestuurd, ineens een stuk kariger dan eerdere jaren.
Eerder aanpassen was niet mogelijk volgens het Verbond van Verzekeraars. ,,We waren tot dit jaar verplicht met de wettelijke rekenrente te rekenen. Pas vanaf dit jaar mogen we met de werkelijke rente rekenen. Dat doen we nu ook'', aldus een woordvoerder van het Verbond.
