Banken weerbaarder, pensioenfondsen kwetsbaar

Banken hebben zich na de financiële crisis goed hersteld. De buffers zijn versterkt en daarmee is de weerbaarheid vergroot. De vier Nederlandse grootbanken zijn in Europa keurige middenmoters, de Waterschapsbank en de Bank Nederlandse Gemeenten zitten zelfs aan de top. Ook het vertrouwen van burgers in banken is verbeterd, stelt De Nederlandsche Bank (DNB) in het halfjaarlijks rapport over het toezicht bij banken en pensioenfondsen.

Jan Sijbrand van DNB

Pensioenfondsen klimmen weliswaar langzaam uit het dal, maar blijven volgens DNB erg kwetsbaar. Als de rente laag blijft en de beleggingsrendementen tegenvallen kan het zomaar in het slechtste scenario gebeuren dat miljoenen pensioenen in 2020 en 2021 gekort worden. Dat risico moeten de betreffende pensioenfondsen ook duidelijk communiceren aan hun deelnemers, stelt DNB.


Pensioenkorting

Veel pensioenfondsen zitten onder de vereiste minimale dekkingsraad van 104,2 procent en hebben herstelplannen moeten indienen. Van indexatie - meegroeien van de pensioenen met de inflatie- is al jaren geen sprake meer. Twee kleine pensioenfondsen met samen 13.000 deelnemers zullen dit jaar moeten korten, verwacht DNB.

Als pensioenfondsen vijf jaar op rij onder de vereiste dekkingsgraad zitten, moet er gekort worden. Volgens DNB dreigt dat wellicht ook voor 11 pensioenfondsen met bijna 2 miljoen pensioenen in 2020, en voor nog eens 45 pensioenfondsen met bijna 8 miljoen pensioenen in 2021. Daarbij gaat het om een pensioenkorting van 4 procent die over tien jaar uitgesmeerd mag worden.

Oplossing voor mensen met klein pensioen

In plaats van mensen te verplichten om tussentijds kleine pensioenbedragen op te nemen, gaan pensioenfondsen en verzekeraars deze kleine pensioenen samenvoegen. Door deze te bundelen, krijgen die kleine pensioenen een echte pensioenbestemming. De ministerraad heeft daarmee ingestemd op voorstel van staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.


Verschillende banen betekent vaak verschillende pensioenen bij meerdere pensioenfondsen of verzekeraars. Steeds vaker zijn dat ook kleine pensioenen, waarbij de pensioenuitvoerder zelfstandig besluit tot afkoop over te gaan vanwege de hoge administratiekosten. Dit is niet in het belang van de werknemer. Daarom is besloten, samen met de pensioenuitvoerders een de sociale partners, om de regeling voor de afkoop van klein pensioen aan te passen.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Het streven  is de wet in januari 2018 in werking te laten treden.

Draghi: Lage rente is slecht voor pensioen, recessie is erger

Draghi: Lage rente is slecht voor pensioen, recessie is erger 

Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, erkent dat de lage rente slecht is voor Nederlandse pensioenen. ,,Maar een recessie zou erger hebben uitgepakt'', zo verdedigde hij zijn opkoopbeleid vanmiddag in de Tweede Kamer.

Veel partijen in de Kamer vinden dat de ECB beter kan stoppen met de grootschalige opkoop van obligaties. Zuidelijke eurolanden voelen door de lage rente weinig prikkels om te hervormen en hun tekorten terug te dringen, waarschuwen zij. Tegelijkertijd zijn Nederlandse pensioengerechtigden de dupe omdat de dekkingsgraden van pensioenfondsen door de lage rente zijn gedaald. Indexatie van pensioen zit er daardoor al jaren niet in.

Draghi wuifde alle kritiek op het ECB-beleid echter van tafel. Volgens hem was de rente al zeer laag toen de ECB besloot in te grijpen middels een opkoopprogramma. Tegelijkertijd had de ECB geen andere mogelijkheid om onorthodoxe maatregelen te nemen, omdat door dreigende prijsdalingen (deflatie) een nieuwe recessie op de loer lag, stelt hij.

De voornaamste taak van de ECB is om de inflatie op peil te houden op een niveau van 2 procent of daar dicht tegenaan. ,,Prijsstabiliteit was en is onze enige opdracht'', aldus de ECB-president. ,,Pensioenfondsen moeten zowel lage als hoge renteniveaus kunnen doorstaan'' voegde hij daar fijntjes aan toe.

Pensioenshoppen levert flink geld op

PENSIOENSPAREN

Mensen die bij een verzekeraar pensioensparen, laten vaak geld liggen, zegt Hans Visser, directeur pensioen bij Zwitserleven. Winkelen kan wel 10 procent meer pensioen opleveren.


Hans Visser, pensioendirecteur van Zwitserleven. © Maartje Geels/ FirmaFoto

Hoe kun je meer binnenhalen?

,,Als je bij een pensioenfonds zit is alles geregeld. Maar mensen die bij een verzekeraar sparen, moeten zelf hun pensioen inkopen. Meestal krijgen ze een brief van hun verzekeraar met een voorstel, zo van: u heeft zoveel kapitaal opgebouwd en daarvoor kunt u zoveel pensioen per maand krijgen voor de rest van uw leven. Het blijkt dat 50 tot 70 procent van de mensen dat aanbod accepteert. Maar je kunt je pensioen inkopen bij iedere pensioenverzekeraar. Kijk goed rond en vergelijk de aanbiedingen. Dat kan je tientjes per maand extra opleveren. Wij vonden voorbeelden waarbij er 10 procent verschil zat tussen de aanbiedingen.''

Waarom laten mensen geld liggen?

,,Mensen vinden pensioen ingewikkeld. Ze weten lang niet altijd dat ze met hun kapitaaltje vrij zijn om hun pensioen bij een ander in te kopen. Ze kiezen vaak op gevoel. Ze hebben vertrouwen in de verzekeraar en accepteren het aanbod. Door de lage rente van dit moment krijgen mensen vaak een veel lager pensioen dan ze dachten. Dat is een extra reden om goed te kijken waar je het meeste pensioen voor je geld krijgt.''

Is dat dan toevallig Zwitserleven?

,,Dat hoeft niet. We zitten wel altijd in de top drie van beste aanbieders. Maar iedereen maakt een eigen keuze. Als mensen een goed gevoel bij hun verzekeraar hebben blijven ze daar. Dat is ook prima.''

Is het vergelijken van pensioenen niet veel te ingewikkeld voor veel mensen?

,,Er zijn op internet veel vergelijkingssites te vinden. Daar kun je eenvoudig vergelijken hoeveel pensioen de verschillende aanbieders je geven. Dat gaat wel over de standaardproducten. Als je ingewikkelder wensen hebt, bijvoorbeeld eerst een hoog en later een lager pensioen, kun je beter een pensioenadviseur in de arm nemen.''