Waarschuwing voor lager pensioen jongeren

Naar aanleiding van Kamervragen heeft het CPB in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken doorgerekend wat de effecten zijn van het invoeren van een bodem in de rekenrente voor pensioenfondsen. Het CPB-rapport wijst uit dat jongere generaties het risico lopen dat hun pensioen 30% lager uitvalt als voor die alternatieve berekening wordt gekozen. Oudere deelnemers zouden hiervan juist profiteren. De rekenrente is een fictieve rente die fondsen moeten hanteren bij het bepalen van hun financiële positie. Deze rente is op dit moment erg laag waardoor indexatie van pensioen niet mogelijk is en enkele fondsen de pensioenen zelfs moeten korten. Daarom willen sommige partijen een bodem in de rekenrente.

Volgens Klijnsma moeten jong en oud op een goed pensioen kunnen rekenen. Zij voelt daarom niets voor een bodem in de rekenrente. 'Er wordt dan meer geld uitgekeerd, terwijl de werkelijke financiële positie van de pensioenfondsen niet verbetert', aldus Klijnsma. 

Behalve het invoeren van de bodem in de rekenrente, lag er ook nog een verzoek om te kijken naar het verlengen van de hersteltermijn voor pensioenfondsen. Op dit moment ligt de dekkingsgraad van veel fondsen tussen de 90% en 110%. Daardoor kunnen pensioenfondsen de pensioenen weliswaar niet indexeren, maar korten is dan niet nodig. Het kabinet ziet daarom tevens geen reden voor een langere hersteltermijn voor pensioenfondsen.

Rutte: Ingreep voor houdbaarheid pensioenen onnodig

De hersteltermijn voor pensioenfondsen hoeft niet verlengd. Dat heeft premier Mark Rutte vrijdag bekendgemaakt. Staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) speelde afgelopen jaar met die gedachte om de fondsen wat respijt te geven om hun geslonken reserves aan te vullen. Zo wilde ze afwenden dat de fondsen de pensioenen zouden verlagen.

Het overgrote deel van de pensioenfondsen blijkt er iets beter voor te staan, zei Rutte. De pensioenen hoeven daarom voorlopig niet te worden verlaagd. Ook is er veelal geen geld om de waarde waaraan ze door inflatie inboeten, te compenseren. Er is "nog geen reden om achterover te leunen", aldus de premier.

De lage rente speelt de fondsen al geruime tijd parten. Hun beleggingen leveren te weinig op om de pensioenen van alle aangesloten werknemers van nu en in de toekomst te kunnen betalen.

ABP: Nog lange weg te gaan voor pensioenfondsen

Het gaat iets beter met de grote pensioenfondsen in Nederland, maar een verhoging van de pensioenen zit er voorlopig nog niet in. Op basis van hun huidige financiële situatie kunnen de fondsen ook niet uitsluiten dat er in 2018 of daarna nog gekort moet worden op de pensioenuitkeringen.

"We zijn met onze financiële positie nog steeds niet op het niveau waar we willen staan", aldus voorzitter Corien Wortmann-Kool van ambtenarenfonds ABP. "De komende jaren is dekkingsgraadherstel hard nodig om een verlaging van pensioenen te voorkomen", zo formuleert zorgfonds PFZW de situatie. Metaalfondsen PME en PMT kwamen in hun kwartaalberichten vrijdag met een vergelijkbare boodschap.

Fictie of werkelijkheid ???!!! 

Blijvend probleem is dat de manier waarop de fondsen hun financiële positie moeten berekenen nog steeds erg afhankelijk is van de grilligheid van de renteontwikkeling. PMT-voorzitters Jan Berghuis en Benne van Popta roepen de politiek in Den Haag daarom nogmaals op om met een oplossing te komen. "Het kabinet kan hiervoor niet de ogen sluiten. Er zijn partijen die over de rekenrente praten, maar wij zien nog geen concrete voorstellen."

Of het voor fondsen nodig is om in 2018 te snijden in de pensioenen en de pensioenopbouw wordt pas over ongeveer twaalf maanden beoordeeld.

'Pensioenfondsen moeten meedenken over vitale oude dag'

De pensioensector is vooral bezig met de modernisering van het huidige pensioen. Maar de sector staat voor veel fundamentelere keuzes, stelt Richard Weurding, algemeen directeur bij het Verbond van Verzekeraars. ,,Willen we alleen geldverstrekker blijven?

Moet de pensioenuitvoerder van de toekomst louter een geldverstrekker zijn, zoals nu, of een dienstverlener? Voor Weurding is het geen kwestie van 'of', maar van 'en'. De directeur stelt verbaasd vast dat de pensioenwereld amper nadenkt over het pensioen van de toekomst. Toch is dat geen overbodige luxe gezien alle maatschappelijke ontwikkelingen en snelle technologische veranderingen, aldus Weurding.

,,Kijk alleen al naar de opbouw van een pensioen. De economie verandert, de vaste baan wordt minder. Het gaat om employability, de vaardigheden die nodig zijn. Die veranderen door de technologische ontwikkelingen. Kijk je als pensioenaanbieder passief naar die ontwikkelingen of vraag je je af hoe je de klant kunt ondersteunen?''

Het pensioenfonds als loopbaancoach; nadenken over de toekomst kan tot verrassende uitkomsten leiden, aldus Weurding. Technieken als virtual reality (vr) kunnen volgens hem een rol spelen bij de communicatie. ,,Het is goed om het pensioenbewustzijn bij jongeren te vergroten.''

Stevige tik dekkingsgraden pensioenfondsen

De stijging van de rente én de goede resultaten van beurzen tijdens de laatste paar maanden van 2016, hebben de pensioenfondsen op het nippertje gered van een zeer zware tegenslag. Toch is het jaar 2016 slecht geweest voor de dekkingsgraden van de fondsen, zo blijkt uit de eerste cijfers.

Vrijdag kwamen de eerste grote fondsen met de getallen over 2016 naar buiten en die zijn, zoals verwacht, negatief. Alle fondsen melden een daling van de beleidsdekkingsgraad.

De dekkingsgraad geeft aan hoeveel geld er is kas is om lopende en toekomstige pensioenen te betalen. Bij een dekkingsgraad van 105% is er 105 euro in kas tegenover 100 euro aan verplichtingen. Maar veel fondsen zitten op dit moment lager dan 100%; dat geeft aan dat er thans te weinig geld is om lopende en toekomstige pensioenen te betalen. De regels schrijven voor dat fondsen grote buffers hebben (meestal ruim boven de 120%) om tegenslagen op te vangen.

Van de fondsen die vrijdag naar buiten kwamen met de eerste getallen, scoort PNO Media (pensioenfonds voor mediabedrijven, zoals de omroepen) het minst goed met een dekkingsgraad eind 2016 van maar 91,3%. Dat is een daling van het ook al beroerde cijfer eind 2015: 97,3%. Ook het pensioenfonds Xeros zakt verder weg met een beleidsdekkingsgraad van 94,3% (eind 2015: 97,8%). Het pensioenfonds PGB dat voor meerdere bedrijven en sectoren het pensioen regelt, sloot 2015 nog nét in de plus af (101,4%) maar zit nu op 96%.

De grote pensioenfondsen Detailhandel en Philips (beide met belegde vermogens van meer dan 17 miljard euro) blijven ruim boven de 100% met dekkingsgraden van respectievelijk 104,7% en 108%. Beide zagen de dekkingsgraad in 2016 wel dalen.

Ook de pensioenfondsen voor KLM’ers die er traditioneel goed voor staan, hebben in 2016 flinke tegenwind gehad. Het fonds KLM Algemeen zakte van 111,1% naar 103,4%, het fonds KLM Cabinepersoneel van 108,5% naar 100% en het fonds KLM Vliegers daalde van 122,9% naar 114,6%.

Hoewel alle fondsen te weinig buffers hebben, is het nergens nodig om de pensioenen dit jaar te verlagen. De fondsen kunnen echter geen van alle de pensioenen in 2017 opvoeren en aan te passen aan het gestegen prijspeil. Zo’n aanpassing (indexatie genoemd) komt pas in beeld als de fondsen meer buffers hebben opgebouwd.

Al eerder maakten de grootste pensioenfondsen van Nederland (ABP, Zorg & Welzijn, PME en PMT) bekend dat pensioenkortingen dit jaar niet nodig zijn. Tot in de herfst van 2016 leek zo’n korting onontkoombaar maar de goede resultaten op de beurzen en de hogere rente hebben gezorgd voor een verbetering van de dekkingsgraden.

Oud-FNV-voorzitter baalt van niet nakomen afspraken pensioenakkoord

Het pensioenakkoord dat in 2011 werd gesloten door het kabinet, werkgevers en werknemers, is maar voor een deel uitgevoerd. Dat zegt voormalig FNV-voorzitter Agnes Jongerius maandag in Trouw.
Jongerius, nu Europarlementariër voor de PvdA, was een van de architecten van het akkoord.

"Degenen die eerder met pensioen kunnen, verdienen het meest. Zij hebben hun schaapjes op het droge. Maar de zwaarbelaste laagopgeleide die er meer dienstjaren op heeft zitten en het vervroegde pensioen het hardst nodig heeft, moet langer door", zegt Jongerius tegen de krant.

De verhoging van de AOW-leeftijd, ook een onderdeel van het pensioenakkoord, is wel doorgevoerd. In eerste instantie zou die maatregel in 2020 ingaan, maar uiteindelijk werd deze versneld ingevoerd in 2013.

Vooral de vakbonden hadden de wens dat werknemers die op vroege leeftijd zijn begonnen met werken en een zwaar beroep hebben gehad, eerder kunnen stoppen. Ook zouden er om- en bijscholingsmogelijkheden voor deze groep werknemers komen. Maar van die afspraken is weinig of niets terechtgekomen.

Ook grootste Nederlandse pensioenfonds kort niet in 2017

Het grootste Nederlandse pensioenfonds, het ambtenarenfonds ABP, kort dit jaar niet op de pensioenen en pensioenopbouw. Een half jaar geleden had het fonds voor mogelijke kortingen gewaarschuwd. Afgelopen vrijdag maakten drie andere grote fondsen al bekend toch niet te hoeven korten.

De afgelopen maanden verdiende het ABP goed op de beleggingen en investeringen. En ook de rente steeg de laatste maanden weer. Daardoor is de dekkingsgraad gestegen tot ruim boven de kritische grens. Hoe hoog die precies staat, wordt later vastgesteld.

Enkele maanden geleden maakte het ABP bekend dat de pensioenpremie die werkenden en werkgevers betalen per 1 januari 2017 omhoog gaat met gemiddeld 8 euro bruto per maand. Die beslissing staat volgens het pensioenfonds los van de beslissing om nu niet te korten.

De premieverhoging leidt volgens het fonds in een jaar tijd maar tot een kleine verhoging van de dekkingsgraad. Voor de langere termijn moet de verhoging er wel voor zorgen dat de pensioenen op peil blijven.

Dat er nu niet wordt gekort, betekent niet dat de kortingsdreiging voor het jaar daarna is geweken. Voorzitter Corien Wortmann-Kool: "We moeten voorzichtig blijven als het gaat over de middellange termijn. Economische voorspellingen wijzen op een blijvend lage rente en lagere rendementen."